Vào dịp Tết Nguyên đán, miền Bắc chưng hoa đào trong khi người miền Nam lại chuộng hoa mai. Tại sao lại có sự khác nhau đến thế?
Ngày Tết, nếu như thiếu chậu hoa đào hay hoa mai thì thật sự thiếu đi không khí Tết. Từ lâu, trong nhà ngày Tết đã có cây đào, cây mai như một nét truyền thống, một phong tục đặc trưng không thể thiếu. Thế nhưng có khi nào mọi nguời thắc mắc rằng, tại sao miền Bắc chưng hoa đào trong khi miền Nam lại chuộng hoa mai chưa?
Nằm trọn trong khu vực nhiệt đới nhưng khí hậu của hai miền Bắc - Nam nước ta lại có sự khác biệt. Miền Bắc với khí hậu cận nhiệt đới ẩm 4 mùa (Xuân - Hạ - Thu - Đông) rõ rệt thì ở Nam Bộ lại chịu ảnh hưởng của vùng khí hậu nhiệt đới xavan gồm 2 mùa (mùa mưa và mùa khô).
Không chỉ riêng về khí hậu, hai miền còn có nhiều sự khác biệt về thổ nhưỡng, thời tiết, độ ẩm... Ở mỗi miền, mỗi loài hoa có sự phát triển riêng phù hợp với những điều kiện khác nhau. Vậy nên mỗi khi Tết đến xuân về, cành đào sẽ nở rộ khoe sắc hồng tươi tắn trong tiết trời se lạnh, lất phất mưa xuân ở miền Bắc, còn cành mai sẽ hé nụ vàng rạng rỡ trong nắng ấm của phương Nam.
Câu chuyện dân gian về hoa đào
Ngoài những yếu tố về điều kiện tự nhiên, chúng ta không thể bỏ qua phương diện dân gian. Dân gian xưa có kể lại rằng, phía Đông núi Sóc Sơn có một cây hoa đào mọc đã lâu với cành lá sum suê, to lớn, bóng rậm che phủ cả một vùng.
Tại đây có hai vị thần tên là Trà và Uất Lũy trú ngụ ở trên cây hoa đào khổng lồ này, có uy quyền che chở cho dân chúng khắp vùng. Quỷ dữ hay ma quái nào bén mảng lui đến sẽ bị sự trừng phạt của hai vị thần này. Ma quỷ rất khiếp sợ uy vũ sấm sét của hai vị thần đến nỗi sợ luôn cả cây đào, chỉ cần trông thấy cành hoa đào là cao chạy xa bay.
Ngày cuối năm, giống với những vị thần khác, hai vị thần này cũng sẽ lên thiên đình chầu Ngọc Hoàng. Trong thời gian Tết, hai vị thần vắng mặt tại trần gian, ma quỷ hoành hành nên dân chúng đã bẻ cành đào về để cắm lọ.
Ai không bẻ được cành đào thì sẽ lấy giấy hồng điều vẽ hình 2 vị thần linh dán ở cột trước nhà để xua đuổi ma quỷ. Kể từ đó, mỗi dịp Tết đến xuân về, người người nhà nhà đều chọn những cành đào, cây đào thật đẹp để chưng trong nhà.
Quan niệm dân gian về hoa mai
Dân gian có quan niệm rằng, màu vàng của hoa mai là biểu tượng cho sự giàu sang, phú quý và hy vọng, Trong quan niệm về ngũ hành, màu vàng là hành Thổ (đất), nằm ở vị trí trung tâm, quy tụ cả Kim, Mộc, Thủy, Hỏa (kim loại, cây gỗ, nước, lửa), có chức năng sinh sản, duy trì nòi giống. Cùng với đó, hoa mai có 5 cánh tượng trưng cho 5 điều tốt lành trong cuộc sống là hạnh phúc, may mắn, trường thọ, thành công, bình an.
Cây mai còn thể hiện sự bất khuất, ý chí kiên cường, phẩm chất cao thường của người quân tử. Cây mai cũng được mọi người coi như biểu tượng của phẩm chất cao quý cần cù, chịu khó, nhẫn nại của người Việt bởi rễ cây mai cắm sâu vào đất, chịu đựng mưa lão lụt lũ để nở hoa đúng dịp Tết Nguyên đán.
Đặc biệt, vào cuối đông, cây mai sẽ trút những chiếc lá già cỗi, nhường cho chồi non, hoa vàng nở đầu xuân vì thế hoa mai còn tượng trưng cho đức hy sinh.
Theo Kenh14.vn
* Nội dung liên quan:
CÙNG CHUYÊN MỤC
