Nguồn gốc và quá trình phát triển
MP5 là vũ khí của Đức, do Heckler & Koch sản xuất. Công ty được thành lập vào năm 1949, ngay sau Thế chiến 2. Tên của H&K có nguồn gốc từ hai trong số ba người đồng sáng lập, tất cả đều là cựu kỹ sư của Mauser: Alex Seidel, Edmund Heckler và Theodor Koch.
Ban đầu, họ chỉ sản xuất máy công cụ và gia công các bộ phận kim loại. Tuy nhiên đến năm 1956, chính phủ Tây Đức đã tạo một đợt đấu thầu để tìm súng trường mới cho Bundeswehr (lực lượng vũ trang thống Nhất của Đức).
H&K đưa ra thiết kế G3, dựa trên một khẩu súng trường được thiết kế bởi các kỹ sư cũ của Mauser tại CETME, một viện kỹ thuật của Tây Ban Nha.
Cuộc đấu thầu của họ đã thành công và H&K đã phát triển thêm nhiều thiết kế có nguồn gốc từ G3 để phù hợp với các vai trò khác nhau - với MP5 trong số đó.
G3 (ở trên cùng) và những thiết kế tiêu biểu dựa trên G3. Từ trên xuống là súng trường tấn công HK33, súng máy HK21 và súng bắn tỉa PSG-1.
Quá trình chế tạo khẩu tiểu liên (SMG – Submachine Gun) bắt đầu vào năm 1964 với tên gọi dự án là HK54. Khẩu súng sử dụng cỡ đạn 9x19mm Parabellum (hay còn được biết đến là 9mm), cỡ đạn súng lục tiêu chuẩn của NATO.
Ban đầu, mẫu súng sử dụng băng đạn thẳng. Đến năm 1977 băng đạn được thiết kế lại và hơi cong một xíu. Nguyên nhân là vì băng đạn cong giúp cho việc tiếp đạn đầu rỗng (hollow point) diễn ra trơn tru hơn, hạn chế kẹt.
Băng đạn thẳng thời kỳ đầu và băng đạn cong được thiết kế lại.
Tương tự như đàn anh G3, MP5 sử dụng cơ chế hoạt động roller-delayed blowback - một cơ chế đơn giản nhưng giúp cho MP5 có độ giật nhẹ hơn các khẩu tiểu liên 9mm khác (ví dụ là Uzi).
MP5 – khẩu súng đa biến thể
MP5 có rất nhiều biến thể khác nhau, trong đó đáng chú ý nhất phải kể đến 2 biến thể là MP5K và MP5SD.
MP5K (K - Kurz, trong tiếng Đức có nghĩa là "ngắn") được thiết kế để sử dụng trong các trận chiến không gian gian hẹp và hoàn có thể giấu dưới lớp áo khoác hoặc vali của các đặc vụ.
MP5SD (SD - Schalldämpfer, trong tiếng Đức có nghĩa là "bộ triệt âm") là phiên bản tích hợp ống giảm thanh trên nòng súng, giúp hạn chế tiếng ồn hết mức có thể.
Bên cạnh 9mm, MP5 cũng có phiên bản sử dụng cỡ đạn mạnh hơn là MP5-10 (sử dụng đạn 10mm). Tuy nhiên phiên bản này không phổ biến bằng bản gốc.
Vì là một vũ khí linh hoạt với nhiều cấu hình khác nhau, MP5 đã trở thành khẩu tiểu liên được ưa thích bởi các đơn vị cảnh sát và lực lượng đặc biệt.
Điều gì giúp MP5 nổi tiếng hơn các khẩu SMG khác?
Vào năm 1980, một sự kiện đặc biệt đã tạo vị thế mang tính biểu tượng cho MP5: cuộc bao vây Đại sứ quán Iran ở London.
6 kẻ khủng bố đã bắt 26 con tin và với việc đại sứ quán nằm tại một vị trí đô thị đông đúc, đây là một tình huống rất căng thẳng.
Vào ngày thứ sáu của cuộc bao vây, một con tin đã bị giết. Điều này đã thúc đẩy hành động ngay lập tức của Đặc nhiệm Không quân Anh (Special Air Service – SAS) với mật danh Chiến dịch Nimrod.
Đặc nhiệm SAS đột nhập vào Đại sứ quán Iran với khẩu MP5 trên tay.
17 phút sau lần đột nhập đầu tiên, 5 kẻ khủng bố đã bị triệt hạ, kẻ cuối cùng bị bắt và tất cả các con tin còn lại đều được giải cứu. Thành công của nhiệm vụ đã củng cố danh tiếng của SAS là một lực lượng đặc nhiệm chết người và đưa sự nổi tiếng của khẩu MP5 lên một tầm cao mới.
Một trong những yếu tố giúp Chiến dịch Nimrod thành công đó là trước khi bắt đầu nhiệm vụ, SAS đã mô phỏng lại môi trường mà họ sẽ đột nhập vào và luyện tập sử dụng đạn thật trong môi trường đó. Đây là bài tập nổi tiếng có tên "Killhouse".
Nếu đã chơi Call of Duty 4: Modern Warfare, chắc hẳn các game thủ vẫn còn nhớ thử thách nhà gỗ mà Soap phải thực hiện nhanh nhất có thể. Thử thách đó chính là một "Killhouse" để chuẩn bị cho việc Soap và cả đội đột nhập lên tàu. Tất nhiên, vì là một sĩ quan SAS, vũ khí của Soap trong lúc luyện tập và thực hiện nhiệm vụ là MP5.
Soap chuẩn bị thực hiện bài tập Killhouse, có thể thấy một người lính SAS trên hình cũng đang sử dụng MP5SD.
Động tác HK Slap – tại sao nạp đạn thì phải đánh vào súng?
Một trong những đặc điểm thú vị nhất của MP5 đó là quá trình nạp đạn thường được kết thúc bằng động tác gõ nhẹ lên thanh gạt.
HK Slap - The Art of Reloading
Động tác này tên là "HK slap" và mục đích của nó là đảm bảo khóa nòng (bolt) đủ lực đưa đạn vào ổ.
Việc dùng tay đập vào vũ khí có vẻ liều lĩnh, nhưng thực chất đây là quy trình được khuyến khích bởi H&K. Cách tiếp cận nhẹ nhàng hơn có thể không tạo đủ lực để khóa nòng lên đạn. Hơn nữa, MP5 là một vũ khí có độ bền cao, một vài cú tát của người dùng cũng chả ảnh hưởng gì.
Như đoạn clip trên đã cho thấy, MP5 không phải là khẩu súng duy nhất có thể "HK Slap", nhưng đó là một động tác tuyệt vời giúp củng cố tính biểu tượng của MP5 trong văn hóa đại chúng.
Những vũ khí nào có thể thay thế MP5?
Ngày nay, những khẩu súng SMG và vũ khí phòng vệ cá nhân (Personal Defense Weapon – PDW) hiện đại hơn đang cạnh tranh để thay thế thiết kế MP5 đã 50 năm tuổi. Nổi tiếng nhất phải kể đến SIG MPX và B&T APC9.
Chính công ty H&K thậm chí cũng đưa ra hai lựa chọn thay thế là UMP-45 và MP7. UMP-45 có cỡ đạn lớn hơn cùng thiết kế hiện đại hơn, trong khi đó MP7 có khả năng xuyên giáp chống đạn hạng nhẹ.
Dù là vậy, khẩu tiểu liên 9mm cổ điển vẫn còn được ưa chuộng bởi nhiều lực lượng cảnh sát trên thế giới. Có thể thấy rằng ngày MP5 bị thay thế hoàn toàn vẫn còn xa.
MP5 luôn góp mặt trong các tựa game thuộc series Rainbow Six. Đây là điều phản ánh sự thật rằng khẩu tiêu liên 50 tuổi đã trở thành công cụ quan trọng của nhiều lực lượng đặc biệt.