Bạn có tin được không, vào cái ngày DC Comics đang vật lộn kiếm cơm, Marvel đang rất thành công trên nhiều mặt trận (cả truyện tranh lẫn đồ chơi). Điều không tưởng suýt xảy đến, Marvel đã suýt nữa nắm trọn quyền xuất bản TOÀN BỘ siêu anh hùng DC, nhưng thời cơ đã tuột khỏi tay họ theo những cách ít ai ngờ tới.
Tin hay không tùy bạn, nhưng đây là câu chuyện do Jim Shooter kể lại trên trang web cá nhân của mình từ tám năm trước. Cho những bạn chưa rõ, ông là giám đốc tòa soạn thành công và cũng đầy tai tiếng của Marvel; dưới trướng Shooter, Marvel đã chứng kiến những series truyện tranh thành công nhất trong lịch sử tòa soạn. Thế nhưng phong cách làm việc của Jim Shooter đã khiến nhiều cây cọ không hài lòng. Ông bị sa thải khỏi Marvel vào năm 1987, sau 9 năm cống hiến.
Jim Shooter tại hội chợ truyện tranh Comicon Phoenix.
Câu chuyện mà bạn đang tò mò khởi nguồn vào tháng Hai năm 1984, khi đích thân Bill Sarnoff, “tay to” thuộc bộ phận xuất bản của Warner Communications nối liên lạc với Jim Shooter. Sarnoff muốn bàn về việc chuyển nhượng quyền xuất bản TOÀN BỘ siêu anh hùng DC cho Marvel.
“Bill nói, ít nhiều có ý rằng, Marvel có vẻ biết cách làm ra tiền từ việc xuất bản truyện tranh, chứ không như DC, đang tiêu tốn rất nhiều tiền mà rất lâu rồi chưa có lợi nhuận”, Jim Shooter viết.
Hiển nhiên là ông Shooter không thể khước từ một giao kèo bất ngờ nhưng béo bở đến vậy! Jim nói với Bill rằng ông sẽ trình bày việc này lên chủ tịch của Marvel thời điểm đó, Jim Galton. Khi Jim Shooter trình bày với Jim Galton về dự định của phía DC, ông Galton đã đồng ý thỏa hiệp trực tiếp với Bill Sarnoff, để đi đến thỏa hiệp cuối cùng.
Ngày hôm sau, Shooter lên văn phòng của Galton để hỏi về giao kèo mới bàn bạc, Galton đã nói những lời khiến Shooter sững sờ: ông nói rằng Marvel không hứng thú với những nhân vật DC kia. Lý do Jim Galton đưa ra: bởi truyện tranh DC bán không chạy, “những nhân vật kia chắc hẳn không hay ho gì”.
Jim Shooter mô tả bước đi này của Galton được hậu thuẫn bởi việc “đã không chịu ngồi nghe giảng môn Truyện tranh Cơ bản khi còn theo học trường xuất bản”, bởi không ai có đầu óc bình thường, thêm chút học vấn lại đi khước từ một bản hợp đồng như vậy. Đây chỉ là một trong những sai lầm của Galton, bao giờ có thời gian, tôi sẽ kể cho bạn nghe câu chuyện về Jim Galton, một người giỏi làm tiền đã khiến Marvel suýt khuynh gia bại sản ra sao.
Jim Shooter ngay lập tức cố gắng thuyết phục Galton rằng kia là những nhân vật cực kỳ tuyệt vời, và nói thẳng thừng thì những cây bút bên phía DC chưa làm được tròn trách nhiệm đưa những nhân vật đó ra công chúng. Shooter xin Galton gọi cho Sarnoff để bàn tính lại.
Và Shooter đã rời văn phòng Galton với dự định mới: ông sẽ lập ra một bản kế hoạch kinh doanh mới, chuẩn bị trình diện lên Joe Calamari, phó chủ tịch Ban Kinh tế của Marvel. Shooter mất 3 ngày để vẽ nên một bản kế hoạch hoàn chỉnh.
Phần đầu tiên là kế hoạch xuất bản, sẽ là 7 đầu truyện mới và nếu suôn sẻ, Marvel sẽ từ đó phát triển những cuộc phiêu lưu của các nhân vật mới. Những đầu truyện được nhắc tới là:
Batman
Wonder Woman
Green Lantern
Teen Titans
Justice League
Legion of Super Heroes
Jim Shooter dự tính sẽ bán được 39 triệu bản trong 2 năm đầu, tạo ra khoản lợi nhuận 3.500.000 USD, một số tiền khổng lồ với một tòa soạn truyện tranh thời điểm 1984. Và đó mới là 7 đầu mục mới, chưa phải tất cả. Đây là phần giới thiệu bản kế hoạch mà Jim Shooter đã gửi cho Joe Calamari:
Calamari hứng thú vô cùng, nhưng Jim Galton vẫn đôi chút do dự, không tin tưởng vào khả năng bán chạy của những nhân vật đình đám nhất DC Comics. Có vẻ như kế hoạch mua lại nhân vật DC đã lộ ra ngoài, khi John Byrne - một cây bút và họa sĩ nổi tiếng trong ngành truyện tranh - chạy vào khoe Jim Shooter cái này:
Không phải một bản nháp, đây là bìa của cuốn truyện tranh, có khi còn được tô màu cẩn thận và sẵn sàng xuất bản rồi cơ, ông Jim Shooter kể lại. Ông không giữ bản copy của tờ bìa này, nhưng ông đoán chắc John Byrne giữ một bản. Người họa sĩ hồ hởi vô cùng trước cơ hội được viết và vẽ Superman.
Jim Galton yêu cầu họp bàn về kế hoạch kinh doanh mới, phó chủ tịch ban phát hành, phó chủ tịch tài chính và giám đốc mảng sale có mặt, Joe Calamari thì không. Ban quản lý cho rằng những con số Jim Shooter đưa ra là quá “nực cười”, và khẳng định Marvel phải làm được gấp đôi con số đó.
Jim Shooter đã không còn quyền quyết định, và chiều hướng sự việc xấu đi theo một cách khác. First Comic kiện Marvel và một số đơn vị phát hành truyện tranh khác, cho rằng những ông lớn ngành truyện đã vi phạm luật chống độc quyền của Mỹ. Thời điểm đó, Marvel đang nắm giữ hơn 69% thị phần, DC mới chỉ 18%.
Secret Wars, một trong những series thành công nhất của Marvel, được viết bởi chính Jim Shooter.
Ban giám đốc Marvel cho rằng đây không phải thời điểm thích hợp để mua lại nhân vật của DC: họ sẽ ngay lập tức biến thành một gã tham lam hút hết mọi tài nguyên ngành truyện tranh, ngay giữa lúc vụ kiện chống độc quyền đang diễn ra. Marvel đưa ra quyết định cuối cùng, họ sẽ không động chạm gì tới DC.
Jim Shooter cho rằng bản thân vụ kiện này dựa trên những bằng chứng không đủ thuyết phục, nhưng sự vụ đã rồi, ban giám đốc Marvel không thay đổi quyết định nữa.
Và thế là ta không thấy Batman, Superman phục vụ dưới “màu cờ sắc áo” của Marvel. Nếu như giao kèo kia được thông qua, không ai biết chắc điều gì sẽ xảy đến với cục diện thế giới giải trí.
Nhưng tình hình truyện tranh hiện tại vô cùng tươi sáng với DC, hơi ảm đạm với Marvel. Ít ra là Marvel cũng có Vũ trụ Điện ảnh thành công vượt xa mọi mong đợi. Ở thời điểm hiện tại, cả DC và Marvel đều có chỗ đứng riêng rồi, nên cứ đường ai nấy đi thôi.
CÙNG CHUYÊN MỤC
