Nhắc tới Lord of the Rings nếu thích xi-nê người ta liền nhớ tới bộ 3 tác phẩm lừng danh do Peter Jackson đạo diễn. Trilogy The Hobbit sau đó ít nổi tiếng bằng nhưng dẫu sao cũng thường được các Mọt phim nhắc tới mỗi khi trà dư tửu hậu. Riêng về bản thân tác phẩm, hẳn không cần nói nhiều bởi thông qua 150 triệu bản đã được được bán ra, quyển sách trở thành bộ tiểu thuyết bán chạy thứ hai của mọi thời đại chỉ sau cuốn A Tale of Two Cities của Charles Dickens. Văn chương cũng tuyệt và phim ảnh cũng ngon thế nhưng ở lĩnh vực trò chơi điện tử, từ những cuộc phiêu lưu đầy chữ hồi thập niên 80 của thể loại text-based cho đến những tựa game ăn theo phim, từ MMORPG đến RTS. Thật không may mắn khi chẳng kiếm được mấy tựa game xứng với cái tầm thương hiệu siêu cấp vô địch thanh lịch khắp vũ trụ của Lord of the Rings.
Hai thập niên đáng quên sau thành công của The Hobbit
Hai tựa game hành động chặt chém thế giới mở là Middle-earth: Shadow of Mordor và Middle-earth: Shadow of War có lẽ rất khá nhưng đừng quên hai con hàng này thực chất là Chúa Nhẫn tiền truyện bởi nhân vật chính thì hư cấu và cốt truyện dính líu không nhiều đến nội dung chính trong bộ tiểu thuyết hoặc kiểu lâu lâu “vô tình” nhắc đến vài khía cạnh gợi cho game thủ nhớ về những gì sẽ xảy ra sau này trong truyện hoặc phim. Xét theo ý nghĩa này, trò chơi chuẩn “authentic” no fake 1/fake 2 đầu tiên dựa trên tác phẩm của Tolkien chính là The Hobbit, một con game thuộc thể loại text-based được phát triển bởi Beam Software vào năm 1982. Text-based, chính xác như tên gọi, là kiểu game của thời sơ khai khi đưa người chơi đến một cuộc phiêu lưu thuần túy thuộc về phạm trù chữ nghĩa và phần còn lại sẽ tùy thuộc vào trí tưởng tượng của kẻ đang trải nghiệm bay xa tới cỡ nào.
Ngày nay chúng ta có thể bất tỉnh vì những hình ảnh được tạo thành từ các dòng chữ trong The Hobbit nhưng lúc ra mắt, trò chơi giành được những thành công cần thiết ở lĩnh vực kinh doanh. Chẳng thế mà thấy bở đào mãi, Beam Software nhanh chóng ra liền tù tì thêm hai đứa em cùng cha khác ông nội với The Hobbit chủ yếu dựa trên hai quyển tiếp theo trong bộ Lord of the Rings. Tuy nhiên, cả hai trò chơi này đều không thành công như người tiền nhiệm. Cú sụp hố khá nặng này được các nhà phê bình cho rằng chúng không duy trì được sự hấp dẫn cần thiết trong khi có những tựa game khác hấp dẫn hơn, đẹp đẽ hơn cũng ra mắt trong thời điểm đó. Không rõ cú flop này nặng bao nhiêu nhưng mãi đến những năm 90 của thế kỷ trước, một số nhà phát triển có tâm nhưng lực thì bất tòng mới dám thử kết hợp Lord of the Rings với thể loại chiến thuật và nhập vai. Đáng tiếc chúng cũng nhanh chóng “tạch” mà không kịp để lại chút tiếng vang nào mãi cho đến khi Hollywood dùng chiếc đũa thần của mình để biến thương hiệu Lord of the Rings trở thành “vàng ròng” cả về nghĩa đen lẫn nghĩa bóng vào đầu những năm 2000.
Miếng bánh bị chia sớm không giúp cho ai thật sự no bụng
Những năm 2000 chứng kiến giai đoạn bùng nổ rực rỡ của những game ăn theo Lord of the Rings, lúc này không chỉ những con Mọt sách mà đám Kênh Tin Game cũng biết đến Tolkien một cách rộng rãi nhờ hiệu ứng quá kinh khủng từ bộ phim. Hơi tiền bốc lên vô cùng nồng nặc nhanh chóng khiến các đơn vị sản xuất game có giữ bản quyền của Chúa Nhẫn đứng ngồi không yên. Trong đó Sierra Entertainment đã giành được bản quyền làm game dựa trên tiểu thuyết Lord of the Rings, trong khi Electronic Arts lại dành được quyền sản xuất game ăn theo phim của đạo diễn Peter Jackson. Đây thật sự là một điềm không lành khi Sierra phải cẩn thận để tránh nhân vật bị trùng lập tạo hình với phim, thì ngược lại, EA chỉ có quyền xây dựng game dựa trên các chi tiết trong phim. Trong cuộc chiến tranh giành thị phần người chơi, EA đã chiến thắng nhờ sự thành công của phim Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring. Còn Sierra bị lạc lối khi không thể tìm ra cách nào hữu hiệu để truyền tải tinh túy của bộ tiểu thuyết vào trò chơi của họ.
Tất nhiên việc thắng lợi cả về danh tiếng lẫn doanh thu của trilogy Lord of the Rings khiến cho các NSX khác không chùn bước trước tấm gương của Sierra. Trong suốt 17 năm, từ 2002 đến 2019, đã có hơn 20 trò chơi từ ăn theo, đến ngoại truyện và bao gồm cả sử dụng nội dung chính của Lord of the Rings được phát hành với nhiều thể loại khác nhau, từ đối kháng, đến chiến lược thời gian thực cho đến cả… MOBA. Cái đám con rơi này cũng rất biết chơi khi không bao giờ bám theo một khuôn sáo cũ mòn. Có kẻ chỉ sử dụng vài đoạn cắt cảnh của bộ phim, sau đó tự khai thác một lối đi hoàn toàn mới và… thất bại. Cũng có người yếu bóng vía hơn cho rằng an toàn là trên hết, quyết định bám sát nội dung cốt truyện của tiểu thuyết từ đầu đến đuôi rồi thất bại nốt vì không nghiêm túc cân nhắc khẩu vị của đám game thủ. Nhìn tình cảnh của những con hàng ăn theo Lord of the Rings chính là quý hồ đa bất quý hồ tinh hay nói tiếng người chính là có tạo được chút tiếng vang nho nhỏ, nhưng chỉ nhiêu đó là không xứng với thương hiệu vĩ đại như Lord of the Rings. Sự tình chỉ bắt đầu cải thiện với sự xuất hiện của bộ đôi Middle-earth: Shadow of Mordor và Middle-earth: Shadow of War nhưng như đã nói ở trên đây thuộc về Chúa Nhẫn ngoại truyện rồi.
Dòng thời gian của Lord of the Rings thực sự kéo dài bao lâu
Đầu tiên chúng ta cần một hệ quy chiếu cụ thể bởi Chúa Nhẫn là bộ tiểu thuyết quá thâm ảo mà đem ra mổ xẻ chắc vài chục năm cũng chưa xong bởi lý giải của mỗi người luôn có sự khác biệt. Nếu dùng hệ quy chiếu là vùng Trung Địa thì dòng thời gian có thể chia làm bốn thời kỳ là ổn thỏa nhưng nếu lấy vũ trụ Eä làm chuẩn thì Middle-earth lại là một phần tử trong vũ trụ đó. Hack não hơn nếu tính từ lúc Eru Ilúvatar tạo ra thần tộc Ainur thì không còn đơn vị nào có thể đo đếm được bởi người ta thường gọi đây là The Time Before the Creation of the World and the Beginning of Time (à tui không muốn dịch cái câu này bởi dịch sao cũng không thấy hay nên thà cứ để nguyên đọc lên cho có vẻ nguy hiểm).
Tóm lại lược sử của Lord of the Rings bao gồm những giai đoạn sau:
- The Time Before the Creation of the World and the Beginning of Time
- The Years of Music
- The Beginning of Time
- Years of the Lamps
- Years of the Trees
- The First Age
- The Second Age
- The Third Age
- The Fourth Age
Theo đó The Time Before the Creation of the World and the Beginning of Time là lúc Eru Ilúvatar tạo ra thần tộc Ainur, khi ấy chưa có lịch sử cũng chẳng có thời gian nên ai tưởng tượng bao nhiêu năm thì nó sẽ là bao nhiêu năm, không có con số chính xác để thống kê. The Years of Music thì đơn giản hơn bởi đây giống như giai đoạn hình thành và phát triển thế giới quan của tộc Ainur. Về cơ bản Ainur là chủng tộc đầu tiên và thượng đẳng nhất được tạo ra bởi Thượng đế Eru Ilúvatar trong một thời kỳ xa xưa trước cả khi thế giới được hình thành. Họ là những linh hồn sơ khai tồn tại cùng với Thượng Đế và cùng Ngài tạo dựng nên thế giới thông qua Điệu Nhạc của những Ainur. Sau khi tạo ra thiên giới Arda, rất nhiều Ainur đã hiện diện ở đó để xây dựng và phát triển nó. Trong số những Ainur, có 15 người có sức mạnh cao hơn so với những người còn lại. 14 người trong số những Ainur vĩ đại đã sáng lập ra Thiên quốc Valinor và thường được gọi là những Valar; người thứ 15 là Melkor, đã tách mình ra để đi theo một con đường khác và trở thành Chúa tể bóng tối đầu tiên của thế giới. Những Ainur bậc thấp hơn được gọi là Maiar.
The Beginning of Time đây là giai đoạn 14 Valar thay mặt thương đế Eru điều hành thế giới cũng như bắt đầu cuộc chiến cùng Melkor kéo dài từ năm 500 VY đến năm 3500 VY (Valar Years). nếu bạn đã biết rồi thì Valar là từ dùng để chỉ 14 vị Ainur vĩ đại nhất đã sáng lập ra Thiên quốc Valinor. Ainur là những đứa con thượng đẳng đầu tiên của Thượng Đế Eru, 14 người họ đã đến Arda để chống lại Melkor, một trong số những người anh em của họ.Tại Arda, 14 Ainur đều sống với nhau tại một vùng đất bí ẩn có tên là Almaren, nhưng sau khi nơi đó bị phá hủy thì họ đã chuyển tới đại lục phía Tây Aman và sáng lập ra thiên Quốc Valinor. Những Valar từ thuở nguyên sơ vốn không có hình dạng cụ thể nhưng về sau họ luôn hóa thân dưới hình dáng của loài Elves hay Loài Người. Con người hay Elves đều coi họ như những vị thần, những sứ giả thay mặt cho Thượng Đế điều hành thế giới.
The Years of the Lamps là giai đoạn nhỏ nằm trong thời kỳ The Beginning of Time nên không có tên gọi riêng, người quan tâm có tìm đọc thêm quyển The Silmarillion để biết thêm tiết, Mọt tui không kể vì nó quá dài cũng quá rối rắm. Chỉ tóm tắt rằng giai đoạn này gồm các sự kiện bắt đầu từ việc các Valar xây dựng hai ngon đèn phía bắc và phía nam để thắp sáng thế giới Arda cho đến khi Middle-earth bị bỏ mặc trong bóng tối diễn ra từ năm 1900 VY đến năm 3500 VY. Tiếp đó chính là giai đoạn The Years of the Trees, nghe tên là biết liên quan đến đám cao ngạo da trắng có lỗ tai vừa dài vừa nhọn rồi ha. Thời kỳ này kéo dài từ năm 1085 YT cho đến năm 1500 YT hoặc nếu vẫn dùng lịch Valar thì đây là năm thứ 5000 rồi. Con người chiếm vị trí quan trọng suốt các sự kiện của Lord of the Rings nhưng tổ tiên của giống loài này chỉ thức giấc sau đó rất lâu vào các thời kỳ sau cùng của thế giới tại Hildórien, khu vực viễn Đông của Trung Địa. Con người còn có những cái tên khác được đặt cho bởi các chủng tộc khác như là Atani, Hildor, Firimar (người trần) hay Engmar (người nhiễm bệnh).
Sau này con cháu của họ gọi đây là năm đầu tiên của Thời kỳ thứ nhất (The First Age), các sự kiện của giai đoạn kéo dài trong 590 năm. Thời kỳ thứ hai bắt đầu khi Gil-galad, vua của người Noldor, kiến tạo ra một vương quốc mới cho người dân của mình ở Lindon, nằm ở phía tây bắc của Trung Địa. The Second Age kéo dài trong 3441 năm đến khi Sauron bị Isildur, con trai của Elendil, dùng thanh kiếm Narsil chém rớt chiếc Nhẫn Chủ khiến hắn tạm thời tan biến. Thời kỳ thứ ba kéo dài 3020 năm, đây là giai đoạn được nhiều người nhớ kỹ nhất bởi hầu hết các sự kiện quan trọng được kể trong tiểu thuyết Lord of the Rings như hai tòa tháp, hiệp hội trả nhẫn hay sự trở về của đức vua đều diễn ra trong thời kỳ lịch sử này. Bắt đầu bởi sự kiện Isildur trở thành vua của Gondor lẫn Arnor và kết thúc khi Bilbo, Frodo, Galadriel, Gandalf và Elrond hướng đến Valinor, rời xa Trung Địa mãi mãi. Thời kỳ thứ tư có quá ít sự kiện được miêu tả và kéo dài trong 121 năm, quan trọng nhất có lẽ là chuyện hoàng hậu Arwen Undómiel, người từ bỏ sự bất tử của tộc Elf để sống cuộc đời trần thế với đức vua Aragorn, nhắm mắt lìa đời.
Tổng kết lại, sau 9 giai đoạn quan trọng, dòng thời gian của Lord of the Rings tính từ khi có đơn vị đo đếm sẽ vào khoảng 12.172 năm tuy nhiên thời kỳ The Time Before the Creation of the World and the Beginning of Time và The Years of Music lại không có con số cụ thể nên ai mà biết chính xác cái ông tên Eru Ilúvatar đã bất bao lâu để tạo ra thế giới này đâu?
- Những tựa game có dòng thời gian dài nhất: Lord of the Rings
CÙNG CHUYÊN MỤC
